1. کم شنوایی انتقالی

این بدان معناست که ارتعاشات از گوش خارجی به گوش داخلی‌ (حلزون) منتقل نمی‌شود. این نوع کم شنوایی می‌تواند به دلایل مختلف بروز کند، از جمله:

• تجمع بیش از حد جرم گوش
• گوش چسبناک (glue ear)
• عفونت گوش همراه با التهاب و تجمع مایع
• پارگی پرده گوش
• نقص در عملکرد استخوانچه‌های گوش میانی
• ناهنجاری در پرده گوش

عفونت گوش می‌تواند باعث آسیب شود، که این امر می‌تواند عملکرد پرده گوش را کاهش دهد. استخوانچه‌ها ممکن است در اثر عفونت، ضربه یا به هم جوش خوردن دچار اختلال شوند.

2. کم شنوایی حسی‌عصبی

کم شنوایی حسی‌عصبی در اثر اختلال در عملکرد گوش داخلی، حلزون، عصب شنوایی یا آسیب مغزی ایجاد می‌شود.

علت این نوع کم شنوایی معمولاً آسیب سلول‌های موئی در حلزون است. با بالا رفتن سن، سلول‌های موئی بعضی از عملکردهای خود را از دست می‌دهند و شنوایی بدتر می‌شود.

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سر و صدای بلند، به‌ویژه صداهای با فرکانس بالا، یکی دیگر از دلایل عمده آسیب به سلول‌های موئی است. سلول‌های موئی آسیب‌دیده را نمی‌توان جایگزین کرد. اکنون، تحقیقات به دنبال استفاده از سلول‌های بنیادی برای رشد سلول‌های موئی جدید است.

ناشنوایی (کری) حسی‌عصبی ممکن است در نتیجه ناهنجاری‌های مادرزادی‌، عفونت گوش داخلی یا ضربه به سر ایجاد شود.

3. کم شنوایی آمیخته

این نوع کم شنوایی ترکیبی از کم شنوایی انتقالی و حسی‌عصبی است. عفونت‌های طولانی مدت گوش می‌توانند هم به پرده گوش و هم به استخوانچه‌ها آسیب وارد کنند. گاهی‌اوقات، مداخله جراحی ممکن است شنوایی را بازگرداند‌، اما همیشه مؤثر نیست.

ناشنوایی و گفتار

کم شنوایی با توجه به زمان بروز آن، توانایی گفتار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کم شنوایی قبل از زبان‌آموزی

عدم توانایی شنیدن کامل یا جزئی قبل از یادگیری گفتار و زبان است.

فردی با کم شنوایی قبل از زبان‌آموزی با ناهنجاری مادرزادی متولد شده یا شنوایی را در دوران نوزادی از دست داده است. در بیشتر موارد، افراد مبتلا به کم شنوایی قبل از زبان‌آموزی دارای والدین و خواهر و برادر شنوا هستند. همچنین بسیاری از آنها در خانواده‌هایی متولد می‌شوند که از قبل زبان اشاره بلد نبودند. در نتیجه، آنها نیز تمایل به پیشرفت آهسته زبان دارند.

اگر قبل از 4 سالگی برای کودکان مبتلا به ناشنوایی قبل از زبان‌آموزی، کاشت حلزون انجام شود، می‌توانند زبان شفاهی را با موفقیت یاد بگیرند.

زبان شفاهی و توانایی استفاده از نشانه‌های اجتماعی خیلی به هم مرتبط هستند. به همین دلیل است که کودکان مبتلا به کم شنوایی، به‌ویژه کسانی که کم شنوایی شدید دارند، نه تنها ممکن است رشد تاخیری زبان را تجربه کنند، بلکه رشد اجتماعی کندتر را نیز تجربه می‌کنند. در نتیجه، کودکانی که کم شنوایی قبل از زبان‌آموزی دارند، ممکن است از نظر اجتماعی منزوی ‌شوند، مگر اینکه به موقع از سمعک یا دستگاه کاشت حلزون استفاده کنند و در کلاس‌های توانبخشی شرکت کنند.

کم شنوایی پس از زبان‌آموزی

بیشتر افراد کم شنوا مبتلا به کم شنوایی پس از زبان‌آموزی هستند. آنها قبل از ابتلا به کم شنوایی، زبان گفتاری را یاد گرفته‌اند. عوارض برخی از داروها (داروهای اتوتوکسیک)، ضربه، عفونت یا بیماری ممکن است باعث از دست رفتن حس شنوایی شود.

در بیشتر افراد مبتلا به کم شنوایی پس از زبان‌آموزی، کم شنوایی به تدریج شروع می‌شود.

اعضای خانواده، دوستان و معلمان ممکن است قبل از دیگران متوجه مشکل شنوایی شوند. با تجه به شدت کم شنوایی، فرد ممکن است مجبور به استفاده از سمعک، دریافت کاشت حلزون یا یادگیری لب‌ خوانی شود. افرادی که کم شنوایی را تجربه می‌کنند، با توجه به زمان بروز آن و مدت زمان پیشرفت آن با چالش‌های مختلفی روبرو هستند. آنها ممکن است مجبور شوند از تجهیزات کمک شنوایی استفاده کنند، تحت عمل جراحی قرار بگیرند، زبان اشاره و لب خوانی را یاد بگیرند و از دستگاه‌های مختلف ارتباطی استفاده کنند. احساس انزوا یک مشکل شایع است که گاهی‌اوقات می‌تواند منجر به افسردگی و تنهایی شود. این وضعیت همچنین ممکن است برای اعضای خانواده، عزیزان و نزدیکان، که باید با کم شنوایی سازگاری داشته باشند، چالش‌هایی ایجاد کند. سوءتفاهم نیز ممکن است روی روابط فرد مبتلا به اختلال شنوایی و سایر دوستان و نزدیکان تاثیر گذارد.

کم شنوایی یک‌طرفه و دوطرفه

در کم شنوایی یک‌طرفه، فقط یک گوش دچاراختلال شنوایی است، در حالی که در موارد دوطرفه هر دو گوش دچار اختلال شنوایی است. چنانچه فرد مبتلا به اختلال شنوایی یک‌طرفه باشد، مشخص کردن منبع صدا ممکن است دشوارتر باشد، وقتی با کسانی که در هر دو گوش خوب می‌شنوند، مقایسه شود. همچنین درک آنچه دیگران می‌گویند وقتی سر و صدای زیادی در محیط هست، ممکن است سخت باشد.

در محیط‌های نسبتا ساکت، فرد مبتلا به کم شنوایی یک‌طرفه از نظر توانایی‌های ارتباطی تقریبا با فردی که شنوایی طبیعی در هر دو گوش دارد، یکسان است.

نوزادانی که با کم شنوایی یک‌طرفه متولد می‌شوند دچار تأخیر در رشد گفتار می‌شوند. ممکن است در مدرسه تمرکز آنها کمتر باشد. در فعالیت‌های اجتماعی نیز ممکن است چالش بیشتری نسبت به افراد دارای شنوایی طبیعی در هر دو گوش داشته باشند.

علائم اختلال شنوایی بستگی به علت آن دارد. برخی از افراد بدون توانایی شنیدن متولد می‌شوند، در حالی که برخی دیگر ناگهان به دلیل تصادف یا بیماری کم شنوا یا ناشنوا می‌شوند. در برخی از افراد، علائم کم شنوایی ممکن است به تدریج با گذشت زمان پیشرفت کند و همراه با وزوز گوش باشد.

اختلال شنوایی در نوزادان

علائم زیر ممکن است نشان‌دهنده مشکل شنوایی باشد:

• در سن 4 ماهگی، کودک سر خود را به سمت صدا نمی‌چرخاند.
• تا سن 12 ماهگی، کودک هنوز هیچ کلمه‌ای را بیان نکرده است.
• رفلکس استارتل (بازشدن و دور شدن ناگهانی دست‌ها و انگشتان از بدن) با صدای بلند و ناگهانی مشاهده نمی‌شود.
• شیرخوار هنگامی که می‌تواند شما را ببینند به شما پاسخ می‌دهد اما وقتی دور از چشم هستید و نام او را صدا می‌زنید کمتر پاسخ می‌دهد یا اصلاً پاسخ نمی‌دهد.
• به نظر می‌رسد نوزاد فقط از صداهای خاصی آگاه است.

اختلال شنوایی در کودکان

این علائم ممکن است در کودکان مشاهده شود:

• کودک در ارتباطات شفاهی از کودکان هم سن خود عقب است.
• کودک مدام می‌گوید “چی؟”
• کودک با صدای بسیار بلند صحبت می‌کند و تمایل دارد صداهایی بلندتر از حد عادی تولید کند.
• وقتی کودک صحبت می‌کند، صحبت‌هایش واضح نیست.

سطوح کم شنوایی

میزان کم شنوایی به چهار سطح تقسیم‌بندی می‌شود:

• کم شنوایی ملایم:فرد فقط می‌تواند صداهای بین 25 تا 39 دسی‌بل (dB) را تشخیص دهد. آنها ممکن است در درک کلماتی که دیگران می‌گویند، مشکل پیدا کنند، به خصوص اگر صدای پس زمینه زیاد باشد.
• کم شنوایی متوسط:فرد فقط می‌تواند صداهای بین 40 تا 69 دسی‌بل را تشخیص دهد. استفاده از حس شنوایی به تنهایی و بدون استفاده از سمعک بسیار دشوار است.
• کم شنوایی شدید:فرد فقط صداهای بلندتر از 70 تا 89 دسی‌بل را می‌شنود. این افراد برای برقراری ارتباط باید از سمعک استفاده کنند و از حس بینایی هم برای لب خوانی کمک بگیرند.
• کم شنوایی عمیق:هر کسی که نتواند صداهای کمتر از 90 دسی‌بل را بشنود، کم شنوایی عمیق دارد. برخی از افراد مبتلا به کم شنوایی عمیق، نمی‌توانند به‌هیچ‌وجه چیزی را بشنوند. ارتباط با استفاده از زبان اشاره، لب خوانی یا خواندن و نوشتن انجام می‌شود.

تشخیص کم شنوایی

بیمارانی که احساس کم شنوایی می‌کنند، ابتدا باید به پزشک مراجعه ‌کنند.

پزشک با بیمار صحبت خواهد کرد و چندین سؤال در مورد علائم از جمله زمان شروع و بدتر شدن میزان آن سوال می‌کند، و اینکه آیا فرد همراه با کم شنوایی احساس درد دارد.

معاینه

پزشک با استفاده از اتوسکوپ، داخل مجرا و پرده گوش را معاینه می‌کند. موارد زیر ممکن است در طول معاینه تشخیص داده شود:

• انسداد ناشی از یک شی خارجی
• تجمع جرم گوش
• عفونت در مجرای گوش
• عفونت در گوش میانی، در صورت وجود برآمدگی در پرده گوش.
• کلستاتوم، رشد پوست در پشت پرده گوش در گوش میانی.
• مایع در مجرای گوش
• پارگی پرده گوش

پزشک درمورد شنوایی سؤال خواهد کرد، از جمله:

• آیا اغلب از مردم می‌خواهید آنچه را که گفتند را تکرار کنند؟
• آیا درک مکالمات تلفنی سخت است؟
• آیا صدای زنگ در را نمی‌شنوید؟ اگر چنین است، آیا این اتفاق مکرر رخ می‌دهد؟
• وقتی چهره به چهره با مردم صحبت می‌کنید، آیا باید تمرکز کنید؟
• آیا تا به حال کسی به شما گفته است که ممکن است مشکل شنوایی داشته باشید؟
• آیا اغلب تشخیص اینکه صدا از کجا می‌آید دشوار است؟
• وقتی چند نفر در حال گفتگو هستند، آیا درک این موضوع که یکی از آنها به شما چه می‌گوید، سخت است؟
• آیا اغلب به شما گفته می‌شود که صدای تلویزیون و رادیو خیلی بلند است؟
• آیا درک صدای مردها از خانم‌ها آسان‌تراست؟
• آیا بیشتر روز را در یک محیط پُر سر و صدا می‌گذرانید؟
• آیا صدای وزوز، فش‌فش یا زنگ از گوش خود می‌شنوید؟
• آیا از مکالمه‌های گروهی خودداری می‌کنید؟

اگر به بیشتر سؤالات فوق “بله” پاسخ داده‌اید، به شنوایی‌شناس مراجعه کرده و شنوایی خود را بررسی کنید.

تست غربالگری عمومی

ممکن است پزشک از بیمار بخواهد یک گوش را بپوشاند و از او درباره چگونگی شنیدن کلمات گفته شده در شدت‌های مختلف توضیح بخواهد، همچنین حساسیت به سایر صداها را بررسی کند.

اگر پزشک به مشکل شنوایی مشکوک باشد، فرد را به شنوایی‌شناس (ادیولوژیست) ارجاع می‌دهد.

آزمایش‌های بعدی که انجام خواهد شد، عبارتند از:

تست دیاپازون:

آن همچنین به آزمایش رین (Rinne) معروف است. دیاپازون یک وسیله فلزی دو شاخه است که هنگام ضربه، صدا تولید می‌کند. تست‌های ساده دیاپازون ممکن است به پزشک در تشخیص وجود کم شنوایی و اینکه مشکل از کجاست، کمک کند. دیاپازون مرتعش‌شده را روی استخوان ماستوئید پشت گوش قرار می‌دهد. از بیمار خواسته می‌شود وقتی دیگر صدایی را نمی‌شنود، بگوید. سپس، دیاپازون که هنوز هم ارتعاش دارد را در 1 تا 2 سانتی‌متری مجرای گوش قرار می‌دهد. از بیمار دوباره سؤال می‌شود که آیا او می‌تواند صدای دیاپازون را بشنود.

از آنجا که انتقال هوایی از انتقال استخوانی بیشتر است، بیمار باید بتواند ارتعاش دیاپازون را بشنود. اگر او در این مرحله نتواند آن را بشنود، بدان معنی است که انتقال استخوانی نسبت به انتقال هوایی برتری دارد.

این مسئله نشانگر مشکلی در رسیدن امواج صوتی از طریق مجرای گوش به حلزون است.

• سمعک پشت گوشی
• سمعک نامرئی
• سمعک داخل مجرا
• سمعک داخل گوشی
• سمعک RIC یا RITE

برخی از افراد مبتلا به اختلال شنوایی ممکن است در گفتار و همچنین درک گفتار دیگران مشکلاتی داشته باشند.

درصد بالایی از افراد مبتلا به اختلال شنوایی می‌توانند سایر راه‌های برقراری ارتباط را یاد بگیرند. لب خوانی و زبان اشاره را می‌توانند جایگزین یا مکمل ارتباط شفاهی باشد.

طیف وسیعی از زبان‌های اشاره وجود دارد که در برخی موارد با یکدیگر خیلی متفاوت هستند.

لب خوانی

همچنین به عنوان گفتارخوانی شناخته می‌شود، لب خوانی روشی برای درک زبان گفتاری با تماشای حرکات لب، صورت و زبان گوینده است.

افرادی که بعد از فراگیری صحبت کردن دچار اختلالات شنوایی شده‌اند می‌توانند سریع لب خوانی را یاد بگیرند. این مورد برای کسانی که کم شنوا به دنیا می‌آیند، صدق نمی‌کند.

این زبانی است که از علائم ساخته‌شده با دست‌ها، صورت و وضعیت بدن استفاده می‌کند، اما صدایی ندارد. این روش بیشتر توسط افراد ناشنوا استفاده می‌شود.

انواع مختلفی از زبان اشاره وجود دارد. زبان اشاره انگلیسی (BSL) با زبان اشاره آمریکایی (ASL) خیلی متفاوت است. به عنوان مثال، زبان اشاره انگلیسی از الفبای دو دست استفاده می‌کند، در حالی که زبان اشاره آمریکایی از الفبای یک دست استفاده می‌کند.

برخی از کشورها از زبان اشاره معرفی‌شده توسط مبلغان استفاده می‌کنند. به عنوان مثال زبان اشاره نروژی در ماداگاسکار استفاده می‌شود.

زبان اشاره کاملا متفاوت از زبان گفتاری است و دستور زبان در زبان اشاره انگلیسی همانند زبان انگلیسی گفتاری نیست. زبان اشاره آمریکایی از لحاظ گرامر بیشتر شبیه به زبان گفتاری ژاپنی است تا زبان گفتاری انگلیسی.